خونریزی های گوارشی شایعترین حالت منجر به بستری در بحث دستگاه گوارش میباشند.
تقسیم بندی:
- میتواند Overt (واضح) یا Occult (مخفی) باشد.
- میتواند حاد یا مزمن باشد.
- بر اساس موقعیت نسبت به لیگامان Treitz در دوازدهه به دو نوع فوقانی و تحتانی تقسیم بندی می‌شود.
واضح (Overt):
به شکل هماتمز و ملنا و هماتوچزی
- هماتمز: استفراغ خون قرمز روشن یا خون تحت تاثیر اسید معده (قهوه ای، coffee-grounds)
- هماتوچزی: دفع خون روشن تا قرمز تیره از مقعد
- ملنا: مدفوع قیری سیاه چسبنده بدبو
ملنا کاذب: فقط مدفوع تیره می‌شود و چسبنده و بدبو نیست؛ به علت دارو (آهن، بیسموت) و غذا (لبو، شلغم)
مخفی (Occult):
تظاهر به صورت آنمی (خونی) و علائم آن شامل: سبک سری، سنکوپ، چست پین، تنگی نفس
علل شایع خون ریزی های فوقانی:
پپتیک اولسر:
شایعترین علت خونریزی های فوقانی می باشد، زخم clean-base شانس کمی برای خونریزی دارد و با دارو های PPI (مانند پنتوپرازول) درمان می‌شود.
درمان های پیشگیرانه برای پپتیک اولسر: درمان هلیکوباکتر (در صورت مثبت بودن)، قطع دارو های NSAID (مانند آسپرین) یا استفاده از مهار کننده های COX2 (مانند سلکوکسیب)، کاهش اسیدیته
مالوری-ویس (Mallory-Weiss tear):
پارگی مخاط مری در محل جانکشن با معده، همراه با تهوع و آروغ زدن و سرفه های مکرر است، تظاهر به صورت هماتمز، در افراد الکلی و خانم های باردار با ویار شدید شایع است، معمولا خفیف بوده و امکان عود کمی دارد.
واریس های مری:
بیشتر در افراد دارای سیروز، نیاز به رسیدگی سریع دارد.
درمان : ligation (باند روی رگ های واریسی) و اسکلروتراپی (تزریق مواد وازواکتیو مثل سوماتواستاتین)
پیشگیری: بتا بلاکر، دارو های H2 blocker و band ligation
در صورت عدم قطع خونریزی از Transjugular Intrahepatic Portosystemic Shunt (TIPS) استفاده می‌شود.
بیماری Erosive:
خراش های مخاطی که به زیر مخاط دسترسی ندارند=> پس خونریزی شدید نیست.
علل شایع: الکل، H.pylori، استرس، بیماری داخلی شدید، بستری در ICU، ترومای شدید
تشخیص: اندوسکوپی
درمان: PPI
سایر علل خونریزی های فوقانی:
- نئوپلاسم
- بیماری های عروقی مانند اوسلر-وبر-رندو، watermelon stomach (یا گاستروپاتی هندوانه ای)، Dieulafoy's lesion
- گاستروپاتی پرولاپس
- فیستول های آئورتوانتریک (aortoenteric)
- هموبیلیا (ورود خون از common bile duct به روده)
- ضایعات دهانی
علل خونریزی های تحتانی:
از کولون (روده بزرگ) و روده باریک (بعد از لیگامان تریتز)
هموروئید ها:
شایعترین علت، خونریزی عمقی روشن، قطره قطره، خونریزی فقط حین اجابت مزاج
دیورتیکولوزیس:
خونریزی massive (ژله ای و خیلی شدید) و بدون درد
بدخیمی ها:
بیشتر در افراد مسن
بیماری IBD و juvenile polyps:
شایع در کودکان
- کولیت ها
- اکتازی ها
- دارو های NSAID (آسپرین)
- بعد از پولیپکتومی
- اشعه
افتراق خونریزی فوقانی و تحتانی:
- هماتمز (استفراغ خون)=> فوقانی
- ملنا (مدفوع سیاه قیری چسبنده بدبو)=> خون بیش از ۱۲ ساعت در دستگاه گوارش مانده، هر چه منشأ خونریزی پروگزیمال تر (ابتدایی تر) باشد احتمال ملنا بیشتر است، روده باریک هم احتمال ملنا دارد اما کلون (روده بزرگ) نه
- هماتوچزی (دفع خون از مقعد)=> تحتانی یا فوقانی شدید
دیدگاه خود را بنویسید