ریفلاکس
مقدمه:
بیماری ریفلاکس معده به مری (Gastroesophageal Reflux Disease - GERD)، یکی از شایع‌ترین اختلالات دستگاه گوارش فوقانی است که ناشی از بازگشت اسید معده یا محتویات آن به مری می‌باشد. این پدیده می‌تواند منجر به علائم ناخوشایند یا آسیب مخاط مری شود و در صورت عدم درمان، عوارض جدی‌تری را به‌دنبال داشته باشد.
اتیولوژی و ریسک فاکتور ها:
علت اصلی GERD نارسایی عملکرد اسفنکتر تحتانی مری (LES) است.
عواملی مانند چاقی، مصرف برخی غذاها (چای، قهوه، شکلات، غذاهای چرب)، سیگار کشیدن، بارداری، برخی داروها (مانند نیترات‌ها و آنتی‌کولینرژیک‌ها) و فتق هیاتال در افزایش احتمال ابتلا نقش دارند.
اپیدمیولوژی:
ریفلاکس در کشورهای توسعه‌یافته بسیار شایع است و تخمین زده می‌شود که ۱۰ تا ۲۰٪ از افراد بزرگسال به‌طور مزمن از آن رنج می‌برند. شیوع در مردان و زنان مشابه است، اما در مردان احتمال بروز عوارضی مانند مری بارت بیشتر است.
در ایران:
مطالعات داخلی نشان داده‌اند که شیوع GERD در ایران در حال افزایش است و حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از بزرگسالان دچار علائم آن هستند.تغییر سبک زندگی، افزایش چاقی، مصرف فست‌فود و استرس‌های روزمره از دلایل عمده این افزایش به شمار می‌روند.
علائم:
شایع‌ترین علائم شامل سوزش سردل (heartburn)، برگشت اسید (regurgitation)، درد سینه و دشواری در بلع است.
در برخی بیماران، علائم غیر گوارشی مانند سرفه مزمن، گرفتگی صدا یا آسم نیز مشاهده می‌شود.
شرح حال و معاینه:
تشخیص عمدتاً بالینی و بر اساس شرح حال است. سوزش سردل به صورت دردی سوزاننده در پشت جناغ که بعد از غذا یا در حالت درازکش تشدید می‌شود، بسیار کمک‌کننده است.
معاینه فیزیکی در اکثر موارد طبیعی است، اما در صورت بروز عوارض، یافته‌هایی مانند کاهش وزن یا کم‌خونی ممکن است وجود داشته باشد.
عوارض:
در صورت عدم درمان، GERD می‌تواند منجر به این عوارض بشود:
- ازوفاژیت (التهاب مری)
- استریکچر مری (تنگی ناشی از فیبروز)
- مری بارت (تغییرات پیش‌سرطانی مخاط مری)
- آدنوکارسینوم مری
پیشگیری:
با اصلاح سبک زندگی می‌توان از بروز یا تشدید GERD پیشگیری کرد:
- کاهش وزن
- اجتناب از خوردن وعده‌های سنگین و چرب
- عدم دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذا
- ترک سیگار
- اجتناب از مصرف مواد محرک مانند قهوه و شکلات
درمان:
درمان دارویی شامل:
آنتی‌اسیدها برای کاهش اسید لحظه‌ای
مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPI) مانند امپرازول یا پنتوپرازول که خط اول درمان هستند
بلوکرهای H2 مانند رانیتیدین (که امروزه کمتر استفاده می‌شود)
در موارد مقاوم به درمان دارویی یا وجود عوارض شدید، درمان جراحی مانند فوندوپلیکاسیون نیسن توصیه می‌شود. این روش موجب تقویت عملکرد اسفنکتر تحتانی مری می‌گردد.
دیدگاه خود را بنویسید